سد بوکان، مقر، محل آموزش نیروهای تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در غرب شهر بوکان استان آذربایجان غربی.
شهر بوکان با داشتن راههای ارتباطی که دو استان آذربایجان غربی و کردستان ایران را به استانهای اربیل و سلیمانیۀ عراق متصل میکند، از اهمیت ویژهای برخوردار است. پس از انقلاب اسلامی (22 بهمن ۱۳۵۷) و از اسفند همان سال، فعالیت احزاب مسلح کومله و دمکرات در این شهر، اهمیت سیاسی و نظامی آن را دو چندان کرد (صادقی، ص ۶۸). بههمینسبب، یگانهای مأمور به جبهۀ شمال غرب، عقبۀ پشتیبانی و استقرار خود را در این شهر و یا اطراف آن انتخاب میکردند. هنگامیکه به تیپ الغدیر هم که در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۶۶، برای شرکت در عملیات به منطقۀ سردشت، در جنوب غربی استان آذربایجان غربی گسیل شد (فرهنگدوست، ص ۵۰۵)، برای استقرار یگانها و واحدهایش و با توجه به موقعیت شهر بوکان، مقری در نزدیکی سد این شهر انتخاب کرد که دارای ویژگیهایی مانند پنهان بودن از دید عموم، امنیت هوایی مناسب در برابر حملات هواپیماهای ارتش عراق و قابلیت آموزش آبی ـ خاکی مناسب بود (ابراهیمی؛ خواستار).
در این مقر آموزش جنگ در ارتفاع (تصرف و هجوم)، کوهپیمایی، پیادهروی، بدنسازی و آموزش غواصی در پشت سد به نیروهای تیپ الغدیر داده میشد (شاهپوری؛ زعیم رحیمآبادی). عمده تجهیزاتی که در این مقر برای پشتیبانی از یگانهای تیپ نگهداری میشد، عبارت بودند از: کلت کمری، تفنگ کلاشینکف و بعضی از انواع تیربار (همو؛ هاشمینژاد)، انواع مین، موشک شهاب (107 میلیمتری)، آر.پی.جی 7 و ۱۱، دوشکا، خمپارهاندازهای ۶۰، ۸۱ و ۱۲۰ میلیمتری، پلامین، موشک مالیوتکا، موشک مینیکاتیوشا، آتشبار توپخانه، تجهیزات ضد شیمیایی نظیر ماسک، ماشینهای ضد شیمیایی برای پاکسازی مناطق آلوده، لباس غواصی و قایق (خواستار).
در این مقر، به سه گردان رزمی شرکتکنندۀ تیپ الغدیر برای عملیات نصر ۷ (14 مرداد ۱۳۶۶، با هدف قرار دادن شهر قلعه دیزه و سد دوکان در شمال شرقی و شمال استان سلیمانیۀ عراق در زیر تیرودید) و گردانهای پشتیبانی رزم آموزشهای داده شد. در نیمۀ دوم شهریور سال ۱۳۶۶ و پس از پایان این عملیات، تیپ به شهرستان سقز (کردستان) گسیل شد و این مقر را به قرارگاه عملیاتی کربلا تحویل داد (فتوحی).
مآخذ: ابراهیمی، محمد (فرمانده گروهان از گردان ثارالله(ع))، مصاحبه با مؤلف، ۱۰ فروردین ۱۳۹۹؛ خواستار، احمد (معاون گردان الحدید)، مصاحبه با همو، ۱۲ مهر ۱۳۹۹؛ زعیم رحیمآبادی، رجبعلی (از نیروهای رزمی تیپ الغدیر)، مصاحبه با همو، ۸ فروردین ۱۳۹۹؛ شاهپوری، محمود (جانشین گردان امام حسین(ع))، مصاحبه با همو، ۱۵ فروردین ۱۳۹۹؛ صادقی، رضا، آذربایجان غربی در جنگ با ضدانقلاب و دفاع مقدس، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۱ ش؛ فتوحی، اکبر (جانشین تیپ ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با مؤلف، شهریور ۱۴۰۰؛ فرهنگدوست، محمدمهدی، خطشکن کویر (خاطرات)، به کوشش محمدعلی همتی، یزد: خطشکنان، ۱۳۹۵ ش؛ هاشمینژاد، سید علیرضا (از رزمندگان تیپ الغدیر)، مصاحبه با مؤلف، ۱۶ فروردین ۱۳۹۹.